Bugun...


Atıf AKŞİT

facebook-paylas
KAMU AHLAKI VE KUL HAKKI
Tarih: 09-10-2024 15:38:00 Güncelleme: 09-10-2024 15:51:00


KAMU AHLAKI VE KUL HAKKI
 
Toplum hâlinde yaşamanın insana sağladığı birtakım haklar ve yüklediği sorumluluklar vardır.
Bu haklara saygı göstermek ve sorumlulukları yerine getirmek herkesin ortak görevidir. Hak
denilince de korunması, gözetilmesi gereken değerler, kişi ve kamu hakları akla gelmektedir. Bu
haklara riayet edildiği ve sorumluluklar yerine getirildiği oranda toplumda huzur ve barış olur.
 
Nitekim günümüzdeki huzursuzlukların, kavga ve cinayetlerin, hatta savaşların, haklara saygı
gösterilmemesinden kaynaklandığı bilinen bir gerçektir. Bunun için yüce dinimiz İslâm, ırk,
cinsiyet ve inanç ayrımı yapmaksızın bütün insanların haklarını kutsal ve dokunulmaz kabul
etmiş, bu hakların ihlâline karşı maddî ve manevî birçok müeyyide getirmiştir.
 
Kişinin en önde gelen hakkı, yaşama hakkıdır. Bu hakka karşı işlenecek tecavüzler dinimizde
büyük günahlardan sayılmıştır.
(Nisa, 4/93.)
Unutulmamalıdır ki, insanların itibarını sarsıcı,
onurunu kırıcı sözler sarf etmek veya aynı anlama gelebilecek benzeri davranışlarda bulunmak
da kişilik hakkı olduğundan kul hakkı ihlali sayılmıştır. Bu bakımdan Kur'an'ın değişik
âyetlerinde iftira, gıybet, dedi-kodu, başkalarının özel hayatlarını ve gizli hâllerini araştırmak,
kötü lakap takmak, alay etmek gibi her türlü çirkin tavır ve davranışlar yasaklanmıştır.(Hucurât;49/11-12.)
 
Yüce Rabbimiz; “Birbirinizin mallarını haksız yere yemeyin”(Bakara, 2/188.)
buyurarak,insanların ölçü ve tartıda hile, hırsızlık, emanete hıyanet, rüşvet gibi gayr-i meşru yollarla
birbirlerinin mallarını yemelerini, haklarını gasp etmelerini yasaklamıştır. Bey’i muzdar yani
darda ve zorda kalanların mallarını piyasa değerinin çok altında satın almak, fahiş (piyasa
değerinin çok aşırı üzerinde ) fiyatla mal satmak, insan sağlığına zararlı mal üretmek ve
satmak, karaborsacılık yapmak, sahte para ve altın basmak haram kılınmıştır.
 
Kul hakkı ihlâline sebep olan ve İslâm’ın yasakladığı pek çok olumsuz davranış vardır: Cana
kıymak, zina etmek, insanların namus ve şereflerine leke sürmek, yalancı şahitlik yapmak,
aldatmak, hile yapmak, borcunu zamanında ödememek, yetim hakkı yemek, sövmek, dövmek,
yaralamak, çalmak gibi tavır ve davranışlar da kul hakkı ihlalidir.Müslüman bir kimseye kâfir,
münafık, fasık ve dinsiz demek çok ağır bir vebaldir. İnsanları fuhuş, uyuşturucu, içki,
hırsızlık ve sahtekârlık vb. gibi gayr-i İslami, gayr-i ahlakı ve gayr-i insani inanç, davranış ve
yaşam tarzına yönlendirmek ve zorlamakta yine kul hakkına giren büyük günahlardandır.
 
Tabiat Allah’ın bize bir emanetidir. Havayı, suyu ve toprağı kirletmek, anız yakmak, çevreye
zehirli atıkları bırakmak, yerlere tükürmek, sigara izmariti, kuru yemiş kabuğu ve benzeri
şeyleri yerlere atmak çevre ahlakı yönünden dikkat edilmesi gereken kurallardır. Çünkü çevre
insanların eşit seviyede hak sahibi olduğu değerlerdir. Sosyal hayatımızda kimseyi rahatsız
etmeden saygılı bir yaşam tarzımız olmalıdır. Trafik kurallarına uymamak, yüksek sesle müzik
dinleyip komşuları ve çevreyi rahatsız etmek, kirli elbise ve çoraplarla camiye gitmek de birer
kul hakkı ihlalidir. Kapalı alanda toplum ve aile içinde sigara içmek,hem kendi hem de toplum
sağlığını tehlikeye atmak sağlık yönünden dikkat edilmesi gereken önemli kul hakkı ihlalleridir.
 
Sıra ile iş ve işlem yapılan yerlerde sıraya uymamak, şahsi çıkarlar uğruna kamunun haklarını ihlal etmek, kamu malını zimmetine geçirmek, devlet malına zarar vermek, devlet malını israf etmek, vergi kaçırmak, kaçak elektrik, su ve doğal gaz kullanmak, görevi kötüye kullanmak,
hırsızlık yapmak, hak etmediği şekilde komisyon almak, kamu hizmeti verirken insanlar
arasında ayırım yapmak, adam kayırmak, rüşvet alıp vermek, görev vermede, işe almada, terfi,
ödüllendirme ve cezalandırmada, ehliyet, liyakat, adalet ve hakkaniyetle davranmamak gibi
her türlü olumsuz tavır ve davranışlar gerçek bir mü’minin asla yapmaması gereken hak ihlalleridir.
 
Kul hakkı ihlali olan bazı eylemler, kopya çekmek, soru çalmak, mirasta hakkına razı
olmamak, kız çocuklarının mirastan mahrum etmek, evli olduğu halde ölen babasının maaşını
almak için boşanmak, ihtiyacı olmadığı halde dilenip, resmi ve özel yerlerden yardım almak,
tescilli, markaları izinsiz taklit edip kullanmak, sigortasız işçi çalıştırıp, çalıştırdığı kişinin
ücretini tam vermemek, aldığı ücretin, maaşın hakkını vermeyip eksik iş ve hizmet yapmak
karşılaştığımız kul hakkı ihlallerdir. Zekât vermemek fakirin hakkını gasbetmek olduğundan en
ağır kul hakkı ihlalidir.
 
Babaların imkânı olup, herhangi bir mazereti ve rahatsızlığı olmadığı halde ailesinin geçimini
sağlamaması, onları ihmal edip, başkalarına muhtaç bırakması ailesine karşı bir haksızlıktır.
Aynı durum ebeveynlerini ihmal eden çocuklar içinde geçerlidir. Başkalarına ait mahrem
bilgilerin ifşa edilmesi, başkalarına ait özel eşyaların, evin, arazinin izinsiz kullanılması, hayvan
otlatılması, sosyal medyanın gereksiz, lüzumsuz, nezaketsiz, art niyetli, kötü amaçlı sorumsuzca
kullanılması, asılsız haberlerin te’yit edilmeden paylaşılması, insanların manevi şahsiyetlerini
zarar verilmesi, rencide edilmesi, insanların manevi değerlerini aşağılamak, dinin ruhsat
vermediği boşanmalar güncel kul hakkı ihlali örneklerindendir. Kul hakkı ile örnekleri daha da
çoğaltabiliriz. Bunlar sadece yaygın olup ilk akla gelenlerdir. Burada yazamadığımız birçok
ihlallerin varlığı herkesin malumlarıdır.
 
Bütün günahları affedilen şehitler bile kul hakkından hesaba çekilecektir.
 
Ayrıca, hayvanların da üzerimizde hakları olduğunu ve bu konudaki ihlallerimizden de sorumlu
tutulacağımızı unutmayalım.
 
Dünya hayatımızı perişan etmemek, hiçbir ayrıcalığın söz konusu olmayacağı, haklı ve haksızın
mutlaka ortaya çıkarılacağı hesap gününde mahcup olmamak için, kul ve kamu hakları
konusunda son derece duyarlı olalım. Herkesin hak ve hukukuna saygı gösterelim. Kul hakkıyla
Allah’ın huzuruna çıkmaktan sakınalım. Kul hakkını, hak sahibi bağışlamadıkça Allah’ın
bağışlamayacağını bilelim.
 
Sevgili Peygamberimizin şu hadisi-i şerifine kulak verelim:
 
“Kişi namaz, oruç, zekât gibi ibadetlerini eda etmiş olarak Allah’ın huzuruna gelir. Bununla
beraber; kimine sövmüş, kiminin kanını akıtmış, kiminin malını yemiş, kimine de iftira
etmiştir. Bu durum karşısında onun ibadetlerinden elde ettiği sevaplar kendisinden alınarak
hak sahiplerine dağıtılır. Eğer ibadetleri ve iyilikleri, ihlâl ettiği kul haklarını ödemeye
yetmezse, hak sahiplerinin günahlarından alınıp kendisinin günahlarına eklenir. Böylece
sevapları gitmiş, günahları artmış, neticede iflas etmiş olarak cehenneme gönderilir.”( Müslim,Birr, 59-60 )
 
Yazımızı bir dua ile bitirelim.“Allahım senin herhangi bir kuluna hatta bitkilere, hayvanlara
çevreye bilerek veya bilmeyerek zarar vermekten, haksızlık etmekten ve onlar tarafından
haksızlığa ve zarara uğratılmaktan sen beni ailemi akrabalarımı ve tüm mümin kardeşlerimi
muhafaza eyle.” Âmin
 
ATIF AKŞİT
KOZAKLI İLÇE MÜFTÜSÜ
 
BİR SORU BİR CEVAP;
 
Kul Hakkı Yemenin Hükmü Nedir? Kul Hakkı Nasıl Ödenir?
 
Hz. Peygamber (s.a.s.), üzerinde kul hakkı bulunan kişilerin, hak sahibi olan mazlumlardan
helallik almalarını öğütlemiştir. Bunun yapılmaması durumunda hesap gününde haksızlık yapan
kişinin salih amellerinin, haksızlığı ölçüsünde alınarak hak sahibine verileceğini, eğer verilecek
salih amel bulunamazsa o zaman da mazlumun günahlarının zâlime yükleneceğini belirtir
(Buhârî, Mezâlim, 10). Yine Peygamberimiz (s.a.s.), imkânı olduğu halde zamanı gelmiş bir
borcu ödemeyenlerin kul hakkını ihlal ettiğini şöyle ifade eder: “Ödeme gücü olan zengin
kişinin, ödemeyi ertelemesi zulümdür.”(Buhârî, Havâle,1) Görüldüğü üzere kul hakkı, kişinin
Cennet ya da Cehennem’e gidişinde önemli ölçüde belirleyici bir rol oynamaktadır. Allah’ın
huzuruna kul hakkı ile çıkmanın, çok ağır bir vebâli vardır. Çünkü böyle bir günahın Allah
tarafından bağışlanması, hak sahibinin affetmesi şartına bağlanmıştır. Hak sahibi, hakkını
almadıkça veya bu hakkından vazgeçmedikçe, Allah kul hakkı yiyenin bu günahını
affetmemektedir. Çünkü ilâhî adalet, bunu gerektirir. Veda hutbesinde Rasûlullah (s.a.s.), “Ey
insanlar, sizin canlarınız, mallarınız, ırz ve namuslarınız, Rabbinize kavuşuncaya kadar
birbirinize haramdır (dokunulmazdır).” (Buhârî, Hac, 132) buyurmuştur.
Buna göre, gasp, hırsızlık veya izinsiz alma gibi yollarla elde edilen haram para veya mal,
sahipleri biliniyor ise kendilerine yahut mirasçılarına, bilinmiyor ise fakirlere veya hayır
kurumlarına onların namına sadaka olarak verilmelidir. Ayrıca, yapılan bu kusurlardan dolayı
da Allah’tan af ve mağfiret dilenmelidir. Mal ya da darp gibi şeylerle ilgili olmayan gıybet,
bühtan gibi hak ihlallerinde en doğrusu, hak sahibine durumu anlatıp helalleşmek olmakla
beraber, her zaman bu şartı yerine getirmek mümkün olmadığından ya da insanlar bundan
çekindiklerinden, kendi adına tövbe edip, hak sahibi namına da istiğfar etmek, dua etmek ya da
hayır hasenat yaparak sevabını ona bağışlamak, bu tür hak ihlallerine keffaret olur. (İbn
Teymiyye, el-Fetâva’l-Kübrâ, I, 113). DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI ( Din İşleri
Yüksek Kurulu Başkanlığı )


Bu yazı 654 defa okunmuştur.

FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
SON YORUMLANANLAR
  • HABERLER
  • VİDEOLAR
HAVA DURUMU
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 26 22 1 3 55 14 69 +41
2 Fenerbahçe 26 21 1 4 68 21 67 +47
3 Trabzonspor 26 13 9 4 42 33 43 +9
4 Beşiktaş 26 13 9 4 37 31 43 +6
5 Kasımpaşa 26 11 9 6 47 48 39 -1
6 Çaykur Rizespor 27 10 11 6 28 40 36 -12
7 Antalyaspor 26 8 7 11 31 29 35 +2
8 Sivasspor 26 8 8 10 30 36 34 -6
9 Başakşehir FK 26 9 11 6 33 33 33 0
10 Samsunspor 27 9 12 6 33 36 33 -3
11 Adana Demirspor 26 7 8 11 39 35 32 +4
12 Kayserispor 26 9 9 8 32 36 32 -4
13 MKE Ankaragücü 26 6 9 11 30 32 29 -2
14 Hatayspor 26 6 9 11 32 35 29 -3
15 Alanyaspor 26 6 9 11 31 39 29 -8
16 Fatih Karagümrük 26 7 12 7 31 30 28 +1
17 Gaziantep FK 26 7 12 7 31 38 28 -7
18 Pendikspor 26 6 12 8 31 51 26 -20
19 Konyaspor 26 5 11 10 24 39 25 -15
20 İstanbulspor 26 3 17 6 20 49 12 -29
Takım O G M B A Y P AV
1 Eyüpspor 23 18 4 1 57 18 55 +39
2 Göztepe 23 14 5 4 39 15 46 +24
3 Kocaelispor 23 13 6 4 36 25 43 +11
4 Bodrumspor 23 12 5 6 33 15 42 +18
5 Sakaryaspor 23 11 5 7 35 25 40 +10
6 Bandırmaspor 23 10 7 6 31 20 36 +11
7 Boluspor 23 10 7 6 22 24 36 -2
8 Çorum FK 23 10 8 5 37 24 35 +13
9 Gençlerbirliği 23 8 7 8 23 24 32 -1
10 Erzurumspor FK 23 8 6 9 23 20 30 +3
11 Keçiörengücü 23 8 10 5 21 28 29 -7
12 Manisa FK 23 6 8 9 26 24 27 +2
13 Ümraniyespor 23 7 10 6 25 32 27 -7
14 Adanaspor 23 7 14 2 20 35 23 -15
15 Şanlıurfaspor 23 5 11 7 16 28 22 -12
16 Tuzlaspor 23 6 13 4 23 40 22 -17
17 Altay 24 5 16 3 12 47 15 -35
18 Giresunspor 24 2 18 4 11 46 7 -35
Takım O G M B A Y P AV
1 Esenler Erokspor 24 18 4 2 57 21 56 +36
2 Van Spor FK 25 16 4 5 40 26 53 +14
3 1461 Trabzon FK 24 14 4 6 47 22 48 +25
4 Bucaspor 1928 25 13 3 9 34 15 48 +19
5 Yeni Mersin İdman Yurdu 25 13 4 8 37 18 47 +19
6 Ankaraspor 25 12 4 9 35 22 45 +13
7 Diyarbekir Spor 25 11 8 6 29 22 39 +7
8 Ankara Demirspor 24 11 10 3 31 29 36 +2
9 Karacabey Belediye Spor 25 8 8 9 22 21 33 +1
10 Nazilli Belediyespor 25 9 10 6 30 39 30 -9
11 Hes İlaç Afyonspor 24 7 9 8 16 24 29 -8
12 Kırklarelispor 25 7 10 8 20 30 29 -10
13 Beyoğlu Yeniçarşıspor 24 8 12 4 24 28 28 -4
14 Serik Belediyespor 25 6 11 8 19 27 26 -8
15 Altınordu 24 5 11 8 26 27 23 -1
16 Kırşehir Futbol SK 25 4 15 6 24 48 18 -24
17 Zonguldak Kömürspor 24 4 13 7 22 43 16 -21
18 Adıyaman FK 25 3 17 5 17 40 14 -23
19 Bursaspor 25 3 15 7 15 43 13 -28
Takım O G M B A Y P AV
1 Kepezspor FAŞ 18 13 1 4 34 8 43 +26
2 Aliağa Futbol A.Ş. 19 12 0 7 33 10 43 +23
3 52 Orduspor FK 19 10 4 5 25 15 35 +10
4 Ayvalıkgücü Belediyespor 19 9 5 5 20 15 32 +5
5 İnegöl Kafkas GK 19 8 5 6 21 17 30 +4
6 K.Çekmece Sinopspor 19 8 6 5 28 18 29 +10
7 Edirnespor 18 8 6 4 28 16 28 +12
8 Artvin Hopaspor 18 7 6 5 24 16 26 +8
9 Mardin 1969 Spor 19 7 9 3 21 21 24 0
10 Karabük İdmanyurdu Spor 19 7 9 3 15 27 24 -12
11 Talasgücü Belediyespor 19 7 11 1 23 31 22 -8
12 Kırıkkalegücü FK 18 5 9 4 11 22 19 -11
13 Gümüşhanespor 19 2 9 8 11 29 14 -18
14 Malatya Arguvanspor 18 2 13 3 8 27 9 -19
15 Tarsus İdman Yurdu 19 2 14 3 12 42 9 -30
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 24/02/2024 Kayserispor vs MKE Ankaragücü
 24/02/2024 Gaziantep FK vs Başakşehir FK
 24/02/2024 Fenerbahçe vs Kasımpaşa
 24/02/2024 Konyaspor vs Hatayspor
 25/02/2024 Sivasspor vs Pendikspor
 25/02/2024 Fatih Karagümrük vs Alanyaspor
 25/02/2024 Trabzonspor vs Adana Demirspor
 25/02/2024 İstanbulspor vs Beşiktaş
 26/02/2024 Galatasaray vs Antalyaspor
 01/03/2024 Kasımpaşa vs Sivasspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 24/02/2024 Bandırmaspor vs Ümraniyespor
 24/02/2024 Çorum FK vs Bodrum FK
 24/02/2024 Adanaspor vs Göztepe
 25/02/2024 Boluspor vs Erzurumspor FK
 25/02/2024 Keçiörengücü vs Kocaelispor
 25/02/2024 Manisa FK vs Gençlerbirliği
 25/02/2024 Eyüpspor vs Sakaryaspor
 26/02/2024 Şanlıurfaspor vs Tuzlaspor
 01/03/2024 Ümraniyespor vs Altay
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 24/02/2024 Bucaspor 1928 vs Ankara Demirspor
 25/02/2024 Adıyaman FK vs Beyoğlu Yeniçarşıspor
 25/02/2024 1461 Trabzon FK vs Yeni Mersin İdman Yurdu
 25/02/2024 Esenler Erokspor vs Van Spor FK
 25/02/2024 Hes İlaç Afyonspor vs Diyarbekir Spor
 25/02/2024 Kırklarelispor vs Ankaraspor
 25/02/2024 Kırşehir Futbol SK vs Nazilli Belediyespor
 25/02/2024 Serik Belediyespor vs Altınordu
 25/02/2024 Zonguldak Kömürspor vs Karacabey Belediye Spor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 24/02/2024 Kepezspor FAŞ vs Karabük İdmanyurdu Spor
 25/02/2024 Aliağa Futbol A.Ş. vs 52 Orduspor FK
 25/02/2024 Ayvalıkgücü Belediyespor vs Artvin Hopaspor
 25/02/2024 Edirnespor vs İnegöl Kafkas GK
 25/02/2024 Gümüşhanespor vs K.Çekmece Sinopspor
 25/02/2024 Kırıkkalegücü FK vs Talasgücü Belediyespor
 25/02/2024 Mardin 1969 Spor vs Malatya Arguvanspor
Henüz anket oluşturulmamış.
NAMAZ VAKİTLERİ
nöbetçi eczaneler
HABER ARA
Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
YUKARI