Bugun...


Atıf AKŞİT

facebook-paylas
KAMU AHLAKI VE KUL HAKKI
Tarih: 09-10-2024 15:38:00 Güncelleme: 09-10-2024 15:51:00


KAMU AHLAKI VE KUL HAKKI
 
Toplum hâlinde yaşamanın insana sağladığı birtakım haklar ve yüklediği sorumluluklar vardır.
Bu haklara saygı göstermek ve sorumlulukları yerine getirmek herkesin ortak görevidir. Hak
denilince de korunması, gözetilmesi gereken değerler, kişi ve kamu hakları akla gelmektedir. Bu
haklara riayet edildiği ve sorumluluklar yerine getirildiği oranda toplumda huzur ve barış olur.
 
Nitekim günümüzdeki huzursuzlukların, kavga ve cinayetlerin, hatta savaşların, haklara saygı
gösterilmemesinden kaynaklandığı bilinen bir gerçektir. Bunun için yüce dinimiz İslâm, ırk,
cinsiyet ve inanç ayrımı yapmaksızın bütün insanların haklarını kutsal ve dokunulmaz kabul
etmiş, bu hakların ihlâline karşı maddî ve manevî birçok müeyyide getirmiştir.
 
Kişinin en önde gelen hakkı, yaşama hakkıdır. Bu hakka karşı işlenecek tecavüzler dinimizde
büyük günahlardan sayılmıştır.
(Nisa, 4/93.)
Unutulmamalıdır ki, insanların itibarını sarsıcı,
onurunu kırıcı sözler sarf etmek veya aynı anlama gelebilecek benzeri davranışlarda bulunmak
da kişilik hakkı olduğundan kul hakkı ihlali sayılmıştır. Bu bakımdan Kur'an'ın değişik
âyetlerinde iftira, gıybet, dedi-kodu, başkalarının özel hayatlarını ve gizli hâllerini araştırmak,
kötü lakap takmak, alay etmek gibi her türlü çirkin tavır ve davranışlar yasaklanmıştır.(Hucurât;49/11-12.)
 
Yüce Rabbimiz; “Birbirinizin mallarını haksız yere yemeyin”(Bakara, 2/188.)
buyurarak,insanların ölçü ve tartıda hile, hırsızlık, emanete hıyanet, rüşvet gibi gayr-i meşru yollarla
birbirlerinin mallarını yemelerini, haklarını gasp etmelerini yasaklamıştır. Bey’i muzdar yani
darda ve zorda kalanların mallarını piyasa değerinin çok altında satın almak, fahiş (piyasa
değerinin çok aşırı üzerinde ) fiyatla mal satmak, insan sağlığına zararlı mal üretmek ve
satmak, karaborsacılık yapmak, sahte para ve altın basmak haram kılınmıştır.
 
Kul hakkı ihlâline sebep olan ve İslâm’ın yasakladığı pek çok olumsuz davranış vardır: Cana
kıymak, zina etmek, insanların namus ve şereflerine leke sürmek, yalancı şahitlik yapmak,
aldatmak, hile yapmak, borcunu zamanında ödememek, yetim hakkı yemek, sövmek, dövmek,
yaralamak, çalmak gibi tavır ve davranışlar da kul hakkı ihlalidir.Müslüman bir kimseye kâfir,
münafık, fasık ve dinsiz demek çok ağır bir vebaldir. İnsanları fuhuş, uyuşturucu, içki,
hırsızlık ve sahtekârlık vb. gibi gayr-i İslami, gayr-i ahlakı ve gayr-i insani inanç, davranış ve
yaşam tarzına yönlendirmek ve zorlamakta yine kul hakkına giren büyük günahlardandır.
 
Tabiat Allah’ın bize bir emanetidir. Havayı, suyu ve toprağı kirletmek, anız yakmak, çevreye
zehirli atıkları bırakmak, yerlere tükürmek, sigara izmariti, kuru yemiş kabuğu ve benzeri
şeyleri yerlere atmak çevre ahlakı yönünden dikkat edilmesi gereken kurallardır. Çünkü çevre
insanların eşit seviyede hak sahibi olduğu değerlerdir. Sosyal hayatımızda kimseyi rahatsız
etmeden saygılı bir yaşam tarzımız olmalıdır. Trafik kurallarına uymamak, yüksek sesle müzik
dinleyip komşuları ve çevreyi rahatsız etmek, kirli elbise ve çoraplarla camiye gitmek de birer
kul hakkı ihlalidir. Kapalı alanda toplum ve aile içinde sigara içmek,hem kendi hem de toplum
sağlığını tehlikeye atmak sağlık yönünden dikkat edilmesi gereken önemli kul hakkı ihlalleridir.
 
Sıra ile iş ve işlem yapılan yerlerde sıraya uymamak, şahsi çıkarlar uğruna kamunun haklarını ihlal etmek, kamu malını zimmetine geçirmek, devlet malına zarar vermek, devlet malını israf etmek, vergi kaçırmak, kaçak elektrik, su ve doğal gaz kullanmak, görevi kötüye kullanmak,
hırsızlık yapmak, hak etmediği şekilde komisyon almak, kamu hizmeti verirken insanlar
arasında ayırım yapmak, adam kayırmak, rüşvet alıp vermek, görev vermede, işe almada, terfi,
ödüllendirme ve cezalandırmada, ehliyet, liyakat, adalet ve hakkaniyetle davranmamak gibi
her türlü olumsuz tavır ve davranışlar gerçek bir mü’minin asla yapmaması gereken hak ihlalleridir.
 
Kul hakkı ihlali olan bazı eylemler, kopya çekmek, soru çalmak, mirasta hakkına razı
olmamak, kız çocuklarının mirastan mahrum etmek, evli olduğu halde ölen babasının maaşını
almak için boşanmak, ihtiyacı olmadığı halde dilenip, resmi ve özel yerlerden yardım almak,
tescilli, markaları izinsiz taklit edip kullanmak, sigortasız işçi çalıştırıp, çalıştırdığı kişinin
ücretini tam vermemek, aldığı ücretin, maaşın hakkını vermeyip eksik iş ve hizmet yapmak
karşılaştığımız kul hakkı ihlallerdir. Zekât vermemek fakirin hakkını gasbetmek olduğundan en
ağır kul hakkı ihlalidir.
 
Babaların imkânı olup, herhangi bir mazereti ve rahatsızlığı olmadığı halde ailesinin geçimini
sağlamaması, onları ihmal edip, başkalarına muhtaç bırakması ailesine karşı bir haksızlıktır.
Aynı durum ebeveynlerini ihmal eden çocuklar içinde geçerlidir. Başkalarına ait mahrem
bilgilerin ifşa edilmesi, başkalarına ait özel eşyaların, evin, arazinin izinsiz kullanılması, hayvan
otlatılması, sosyal medyanın gereksiz, lüzumsuz, nezaketsiz, art niyetli, kötü amaçlı sorumsuzca
kullanılması, asılsız haberlerin te’yit edilmeden paylaşılması, insanların manevi şahsiyetlerini
zarar verilmesi, rencide edilmesi, insanların manevi değerlerini aşağılamak, dinin ruhsat
vermediği boşanmalar güncel kul hakkı ihlali örneklerindendir. Kul hakkı ile örnekleri daha da
çoğaltabiliriz. Bunlar sadece yaygın olup ilk akla gelenlerdir. Burada yazamadığımız birçok
ihlallerin varlığı herkesin malumlarıdır.
 
Bütün günahları affedilen şehitler bile kul hakkından hesaba çekilecektir.
 
Ayrıca, hayvanların da üzerimizde hakları olduğunu ve bu konudaki ihlallerimizden de sorumlu
tutulacağımızı unutmayalım.
 
Dünya hayatımızı perişan etmemek, hiçbir ayrıcalığın söz konusu olmayacağı, haklı ve haksızın
mutlaka ortaya çıkarılacağı hesap gününde mahcup olmamak için, kul ve kamu hakları
konusunda son derece duyarlı olalım. Herkesin hak ve hukukuna saygı gösterelim. Kul hakkıyla
Allah’ın huzuruna çıkmaktan sakınalım. Kul hakkını, hak sahibi bağışlamadıkça Allah’ın
bağışlamayacağını bilelim.
 
Sevgili Peygamberimizin şu hadisi-i şerifine kulak verelim:
 
“Kişi namaz, oruç, zekât gibi ibadetlerini eda etmiş olarak Allah’ın huzuruna gelir. Bununla
beraber; kimine sövmüş, kiminin kanını akıtmış, kiminin malını yemiş, kimine de iftira
etmiştir. Bu durum karşısında onun ibadetlerinden elde ettiği sevaplar kendisinden alınarak
hak sahiplerine dağıtılır. Eğer ibadetleri ve iyilikleri, ihlâl ettiği kul haklarını ödemeye
yetmezse, hak sahiplerinin günahlarından alınıp kendisinin günahlarına eklenir. Böylece
sevapları gitmiş, günahları artmış, neticede iflas etmiş olarak cehenneme gönderilir.”( Müslim,Birr, 59-60 )
 
Yazımızı bir dua ile bitirelim.“Allahım senin herhangi bir kuluna hatta bitkilere, hayvanlara
çevreye bilerek veya bilmeyerek zarar vermekten, haksızlık etmekten ve onlar tarafından
haksızlığa ve zarara uğratılmaktan sen beni ailemi akrabalarımı ve tüm mümin kardeşlerimi
muhafaza eyle.” Âmin
 
ATIF AKŞİT
KOZAKLI İLÇE MÜFTÜSÜ
 
BİR SORU BİR CEVAP;
 
Kul Hakkı Yemenin Hükmü Nedir? Kul Hakkı Nasıl Ödenir?
 
Hz. Peygamber (s.a.s.), üzerinde kul hakkı bulunan kişilerin, hak sahibi olan mazlumlardan
helallik almalarını öğütlemiştir. Bunun yapılmaması durumunda hesap gününde haksızlık yapan
kişinin salih amellerinin, haksızlığı ölçüsünde alınarak hak sahibine verileceğini, eğer verilecek
salih amel bulunamazsa o zaman da mazlumun günahlarının zâlime yükleneceğini belirtir
(Buhârî, Mezâlim, 10). Yine Peygamberimiz (s.a.s.), imkânı olduğu halde zamanı gelmiş bir
borcu ödemeyenlerin kul hakkını ihlal ettiğini şöyle ifade eder: “Ödeme gücü olan zengin
kişinin, ödemeyi ertelemesi zulümdür.”(Buhârî, Havâle,1) Görüldüğü üzere kul hakkı, kişinin
Cennet ya da Cehennem’e gidişinde önemli ölçüde belirleyici bir rol oynamaktadır. Allah’ın
huzuruna kul hakkı ile çıkmanın, çok ağır bir vebâli vardır. Çünkü böyle bir günahın Allah
tarafından bağışlanması, hak sahibinin affetmesi şartına bağlanmıştır. Hak sahibi, hakkını
almadıkça veya bu hakkından vazgeçmedikçe, Allah kul hakkı yiyenin bu günahını
affetmemektedir. Çünkü ilâhî adalet, bunu gerektirir. Veda hutbesinde Rasûlullah (s.a.s.), “Ey
insanlar, sizin canlarınız, mallarınız, ırz ve namuslarınız, Rabbinize kavuşuncaya kadar
birbirinize haramdır (dokunulmazdır).” (Buhârî, Hac, 132) buyurmuştur.
Buna göre, gasp, hırsızlık veya izinsiz alma gibi yollarla elde edilen haram para veya mal,
sahipleri biliniyor ise kendilerine yahut mirasçılarına, bilinmiyor ise fakirlere veya hayır
kurumlarına onların namına sadaka olarak verilmelidir. Ayrıca, yapılan bu kusurlardan dolayı
da Allah’tan af ve mağfiret dilenmelidir. Mal ya da darp gibi şeylerle ilgili olmayan gıybet,
bühtan gibi hak ihlallerinde en doğrusu, hak sahibine durumu anlatıp helalleşmek olmakla
beraber, her zaman bu şartı yerine getirmek mümkün olmadığından ya da insanlar bundan
çekindiklerinden, kendi adına tövbe edip, hak sahibi namına da istiğfar etmek, dua etmek ya da
hayır hasenat yaparak sevabını ona bağışlamak, bu tür hak ihlallerine keffaret olur. (İbn
Teymiyye, el-Fetâva’l-Kübrâ, I, 113). DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI ( Din İşleri
Yüksek Kurulu Başkanlığı )


Bu yazı 949 defa okunmuştur.

FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
  • BUGÜN
  • BU HAFTA
  • BU AY
SON YORUMLANANLAR
  • HABERLER
  • VİDEOLAR
HAVA DURUMU
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 29 23 1 5 71 29 74 +42
2 Fenerbahçe 29 22 2 5 74 27 71 +47
3 Samsunspor 30 15 9 6 45 36 51 +9
4 Eyüpspor 30 14 8 8 48 32 50 +16
5 Beşiktaş 29 13 7 9 42 30 48 +12
6 Başakşehir FK 29 13 10 6 47 38 45 +9
7 Gaziantep FK 29 12 11 6 39 38 42 +1
8 Antalyaspor 30 11 12 7 34 53 40 -19
9 Trabzonspor 29 10 10 9 47 36 39 +11
10 Göztepe 29 10 10 9 46 37 39 +9
11 Kasımpaşa 30 9 9 12 50 54 39 -4
12 Konyaspor 30 10 13 7 35 41 37 -6
13 Kayserispor 29 9 11 9 35 46 36 -11
14 Bodrum FK 30 9 14 7 23 33 34 -10
15 Çaykur Rizespor 29 10 15 4 35 49 34 -14
16 Sivasspor 30 8 15 7 40 50 31 -10
17 Alanyaspor 29 8 14 7 32 43 31 -11
18 Hatayspor 29 4 18 7 30 54 19 -24
19 Adana Demirspor 29 2 23 4 26 73 2 -47
Takım O G M B A Y P AV
1 Kocaelispor 34 20 5 9 60 29 69 +31
2 Fatih Karagümrük 34 17 8 9 52 32 60 +20
3 Erzurumspor FK 34 17 10 7 49 28 58 +21
4 Gençlerbirliği 34 16 8 10 45 33 58 +12
5 Bandırmaspor 34 15 8 11 47 42 56 +5
6 İstanbulspor 34 16 14 4 54 35 52 +19
7 Keçiörengücü 34 14 11 9 57 44 51 +13
8 Çorum FK 34 13 9 12 47 39 51 +8
9 Amed SK 34 12 7 15 38 30 51 +8
10 Boluspor 34 13 11 10 44 36 49 +8
11 Iğdır FK 34 13 11 10 39 31 49 +8
12 Esenler Erokspor 34 12 9 13 50 43 49 +7
13 Ümraniyespor 34 12 11 11 44 39 47 +5
14 Pendikspor 34 12 13 9 40 42 45 -2
15 Sakaryaspor 34 11 11 12 45 49 45 -4
16 MKE Ankaragücü 34 11 17 6 42 44 39 -2
17 Manisa FK 34 11 18 5 43 49 38 -6
18 Şanlıurfaspor 34 10 17 7 41 49 37 -8
19 Adanaspor 34 6 19 9 28 59 27 -31
20 Yeni Malatyaspor 34 0 34 0 13 125 21 -112
Takım O G M B A Y P AV
1 Sarıyer 31 23 2 6 75 21 75 +54
2 Batman Petrolspor 31 23 6 2 54 23 71 +31
3 GMG Kastamonuspor 31 17 2 12 53 24 63 +29
4 Adana 1954 Futbol Kulübü 31 17 7 7 54 27 58 +27
5 Altınordu 31 15 6 10 52 30 55 +22
6 İskenderunspor A.Ş. 31 13 8 10 46 33 49 +13
7 Beykoz Anadolu 31 14 10 7 43 43 49 0
8 1461 Trabzon FK 31 12 12 7 40 34 43 +6
9 Kırklarelispor 31 10 11 10 41 38 40 +3
10 Fethiyespor 31 10 11 10 31 34 40 -3
11 24Erzincanspor 31 9 11 11 43 48 38 -5
12 İnegölspor 31 9 11 11 36 44 35 -8
13 Isparta 32 Spor 31 7 12 12 31 38 33 -7
14 Sincan Belediye Ankaraspor 31 8 15 8 36 39 32 -3
15 Kepezspor FAŞ 31 8 16 7 34 44 31 -10
16 Altay 31 8 20 3 27 62 24 -35
17 Karaköprü Belediyespor 31 5 18 8 31 48 23 -17
18 Hes İlaç Afyonspor 31 0 30 1 6 103 5 -97
Takım O G M B A Y P AV
1 Bursaspor 28 20 1 7 60 14 67 +46
2 Karşıyaka 28 17 5 6 52 25 57 +27
3 Belediye Kütahyaspor 28 16 6 6 52 33 54 +19
4 Muş Spor Kulübü 28 14 4 10 44 24 52 +20
5 Düzcespor 28 15 6 7 36 24 52 +12
6 Silifke Belediye Spor 28 14 7 7 49 31 49 +18
7 Anadolu Üniversitesi 28 12 8 8 37 29 44 +8
8 Artvin Hopaspor 28 9 10 9 19 27 36 -8
9 Kahramanmaraşspor 28 8 15 5 27 37 29 -10
10 Bulvarspor 28 7 13 8 33 51 29 -18
11 Tokat Bld Plevnespor 28 6 13 9 24 31 27 -7
12 Kırşehir Futbol SK 28 6 14 8 25 47 26 -22
13 Bornova 1877 28 5 13 10 34 49 25 -15
14 23 Elazığ Futbol Kulübü 28 5 14 9 17 30 24 -13
15 Kuşadasıspor 28 7 19 2 24 49 23 -25
16 Ergene Velimeşe 28 5 18 5 15 47 20 -32
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 18/04/2025 Galatasaray vs Bodrum FK
 18/04/2025 Hatayspor vs Konyaspor
 19/04/2025 Kasımpaşa vs Sivasspor
 19/04/2025 Adana Demirspor (H:1) vs Trabzonspor
 19/04/2025 Göztepe vs Beşiktaş
 20/04/2025 Başakşehir FK vs Gaziantep FK
 20/04/2025 Çaykur Rizespor vs Eyüpspor
 20/04/2025 Fenerbahçe vs Kayserispor
 21/04/2025 Alanyaspor vs Samsunspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 18/04/2025 Manisa FK vs MKE Ankaragücü
 19/04/2025 Erzurumspor FK vs İstanbulspor
 19/04/2025 Pendikspor vs Şanlıurfaspor
 19/04/2025 Amed SK vs Çorum FK
 19/04/2025 Boluspor vs Fatih Karagümrük
 20/04/2025 Keçiörengücü vs Ümraniyespor
 20/04/2025 Yeni Malatyaspor (H:1) vs Adanaspor
 20/04/2025 Esenler Erokspor vs Kocaelispor
 20/04/2025 Gençlerbirliği vs Bandırmaspor
 21/04/2025 Iğdır FK vs Sakaryaspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 20/04/2025 Adana 01 Futbol Kulübü vs Sarıyer
 20/04/2025 Altay vs Kepezspor FAŞ
 20/04/2025 Batman Petrolspor vs Isparta 32 Spor
 20/04/2025 Beykoz Anadolu vs 24Erzincanspor
 20/04/2025 Fethiyespor vs Kırklarelispor
 20/04/2025 İskenderunspor A.Ş. vs Altınordu
 20/04/2025 Karaköprü Belediyespor vs İnegölspor
 20/04/2025 Sincan Belediye Ankaraspor vs GMG Kastamonuspor
 27/04/2025 GMG Kastamonuspor vs İskenderunspor A.Ş.
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 20/04/2025 Anadolu Üniversitesi vs Ergene Velimeşe
 20/04/2025 Belediye Kütahyaspor vs Karşıyaka
 20/04/2025 Bulvarspor vs 23 Elazığ Futbol Kulübü
 20/04/2025 Bursaspor vs Bornova 1877
 20/04/2025 Kahramanmaraşspor vs Tokat Bld Plevnespor
 20/04/2025 Kırşehir Futbol SK vs Artvin Hopaspor
 20/04/2025 Kuşadasıspor vs Muş Spor Kulübü
 20/04/2025 Silifke Belediye Spor vs Düzcespor
 20/04/2025 Kahramanmaraşspor - Tokat Bld Plevnespor Kahramanmaraşspor ligde evindeki son 6 maçını kaybetti  Tokat Bld Plevnespor kazanır
 20/04/2025 Kırşehir Futbol SK - Artvin Hopaspor Kırşehir Futbol SK ligdeki son 8 maçında hiç kazanamadı  Artvin Hopaspor yenilmez
Henüz anket oluşturulmamış.
NAMAZ VAKİTLERİ
nöbetçi eczaneler
HABER ARA
Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
YUKARI